Op 9 oktober 2021 was de opening van de tentoonstelling ‘Schoonebeek194045’. Er waren 110 genodigden uit alle windstreken van Nederland naar de protestantse kerk gekomen. Ook gasten uit België, Duitsland en Zwitserland waren aanwezig. De opening draaide om de emotionele gevolgen van de oorlogsrol van (groot)ouders of andere familieleden voor de nabestaanden. Wat was het leed waarmee (klein)kinderen en familieleden mee te maken kregen?
Tentoonstellingsmakers Rob Wethly en Bert Finke vertelden over oorlogsvliegers, beoordeling van NSB-ers en boosheid en teleurstelling bij verzetsstrijders. Margriet Ketting-Horlings spak over de ervaringen in hun gezin, waarbij vader als verzetsstrijder ondergedoken zat en moeder driekwart jaar in de gevangenis en kamp Vught. Josje Dijkstra, dochter van verzetsstrijder Harm Dijkstra, vertelde hoe zij als therapeute omging met mensen met PTSS.
Daarna was er een tafelgesprek met burgemeester Eric van Oosterhout. Hij sprak met zeven nabestaanden van verzetsstrijders, NSB-ers, oorlogsvliegers, burgemeester Van Ek en gevallen Duitse soldaten uit Emlichheim. Aan beide zijden van de grens was er leed in en na de oorlog. Het maakte niet uit aan welke kant je stond. Er was verdriet bij iedereen. Deelname aan het tafelgesprek was voor de gasten spannend, maar ze ervaarden het als bijzonder open en respectvol.
Armeense violiste Meri Khojayan sloot met een stuk van Bach de bijeenkomst in de kerk af. Daarna ging het gezelschap naar het MFC ’t Aole Gemientehoes. Freddie Steen, dochter van Jan Thomas Steen die op 29 juli 1943 de fatale schoten loste tijdens de mislukte overval op het gemeentehuis in Schoonebeek, sprak vanuit Canberra in Australië in de Trouwzaal de gasten toe. Daarna was de openingshandeling in de Grote Zaal door burgemeester Van Oosterhout en Ellen Klasen-Horlings. Twee door Ellen gemaakte schilderijen van haar verzetsouders Elze Horlings en Ali Oosterhoff werden onthuld. Burgemeester Oosterhout: ‘Empathie en respect’.