1949/1950 - Natuurbad De Zandpol

Natuurbad de Zandpol is een door mensen uitgegraven plas in eind jaren ’40 – begin jaren ’50. Het maakt deel uit van een bosgebied van ca. 10 hectare dat eigendom is van de gemeente Emmen, maar door Stichting Natuurbad de Zandpol al vele jaren wordt beheerd.

Het zand uit het natuurbad is gebruikt voor het verstevigen en verhogen van de in die jaren nieuw aangelegde NAM-oliespoorlijn van  Nieuw Amsterdam naar Schoonebeek. Op het overlaadstation in Schoonebeek werden de oliewagons met de ruwe aardolie gevuld, waarna ze voor verdere bewerking vertrokken naar de olieraffinaderijen in Pernis bij Rotterdam. Deze speciale NAM spoorlijn werd dagelijks twee keer gebruikt voor het afvoeren van de in Schoonebeek gewonnen aardolie. Soms bestond dit transport wel uit 35 wagons.
Alweer vele jaren geleden besloot de NAM dat de Schoonebeker olie niet langer middels het spoor naar Pernis afgevoerd zou worden. Heden ten dage wordt de aardolie door middel van stoominjectie gewonnen en hierna via een – duidelijk zichtbaar – buizensysteem naar het Duitse Lingen getransporteerd. Het enige overblijfsel van het oude olielijntje is de groene, altijd openstaande, spoorbrug in het Stieltjeskanaal.

De eerste jaren was Natuurbad de Zandpol in gebruik als een normaal zwembad onder toezicht van verschillende badmeesters, die er zomers ook zwemlessen aan veel kinderen gaven. De tekening van de drie houten bruggen/steigers in het Natuurbad zijn nog getekend door ambtenaren van de afdeling gemeentewerken van de gemeente Schoonebeek. Het onderhoud en de algemene kosten van het bad werd jarenlang door drie gemeentes evenredig bekostigd: Dalen, Sleen en Schoonebeek.
Er stonden in die jaren grote hekken – met prikkeldraad van zo’n 2 meter hoogte – om het hele terrein. Bij de huidige ingang was toen de kassa waar je een kaartje moest kopen. In de jaren van badmeester Hennie Bergmeester werden er in Natuurbad de Zandpol in één seizoen wel eens 70.000 (!) bezoekers geteld.

Nadat de gemeente Schoonebeek eind vorige eeuw overging naar de gemeente Emmen, werd door de Emmer gemeenteraad al vrij snel besloten dat het bad niet meer als zogenoemde zwembadinrichting zou worden onderhouden. Dit betekende geen toezicht, geen kassa en ook geen badmeesters meer aan het bad. Hierop vond een behoorlijke verpaupering plaats, iedereen kon van alle kanten bij het bad komen! Zelfs met paarden, maar ook met bromfiets en crossmotor werd graag gebruik van het bad en de stranden gemaakt! Er was zelfs een poosje sprake van dat het bad “door een liefhebber“ voor 1 gulden overgenomen kon worden. Mocht een liefhebber het bad willen overnemen dan waren wel een aantal regels opgesteld. Er kwamen zelfs landelijke projectontwikkelaars in beeld, die hier warme belangstelling voor hadden.
Gelukkig is dit allemaal niets geworden, want de bouw van een aantal grote bungalows en gebouwen zou natuurlijk wel het einde van een vrij toegankelijk natuurbad betekenen.

De vrije openstelling van het bad had eerst wel een aantal negatieve punten. Veel vernielingen, brandstichting, inbraak en/of waterverontreiniging kwamen geregeld voor. Er gingen toen zelfs stemmen op dat het bad misschien wel een visvijver kon worden, of dichtgegooid moest worden. De steigers eruit, die konden elders nog wel weer gebruikt worden. Gelukkig dat de hierop volgende protestactie van de plaatselijke bevolking van Veenoord, Zandpol en Nieuw Amsterdam en van veel schoolkinderen, die in optocht voor het Emmer gemeentehuis protesteerden, zorgde voor een heroverweging van dit idee.

Sinds die tijd is de Stichting Natuurbad de Zandpol actief. Samen met een groep actieve vrijwilligers zijn zij nauw betrokken bij het wel en wee van dit prachtige natuurbad. De samenwerking met de gemeente Emmen verloopt steeds beter. Ook het contact met de eigenaren van camping Buitenland verloopt erg voorspoedig.  Door een breed gedragen goed opgezette sponsoractie konden vorige zomer allerlei nieuwe uitdagende RVS speeltoestellen aangeschaft worden. Vorige zomer waren ook net alle steigers voorzien van een nieuwe composiet bovenlaag. Het stichtingsbestuur was er heel erg blij mee, dat hadden ze toch maar mooi voor elkaar gebokst, nu konden ze weer jaren vooruit.
Vreselijk vondt men het dan ook toen ze in februari 2021 door de commandant van de Brandweer Schoonebeek op de hoogte werden gesteld van een hevige brand die de steiger van het ondiepe bad in een paar uur tijd in vuur en vlam zette. Ondanks alle camera’s hadden onverlaten het grootste deel van de steiger bij het ondiepe bad door moedwillige brandstichting vernield.
Direct hierop werd in overleg met waterschap Vechtstromen en de gemeente Emmen bekeken hoe de verbrande delen van de steiger veilig afgevoerd konden worden. Hierna werd in snel temp de brug geheel vernieuwd. Een positief punt is dat de door een tweetal dames spontaan opgestarte crowdfundingsactie heel veel geld heeft opgeleverd. Medio 2021 is het bad weer spik en span en kan het bad naar alle waarschijnlijkheid snel weer open.

Voor meer informatie over Natuurbad De Zandpol: https://www.natuurbaddezandpol.nl/