Wanneer rondom Schoonebeek weer olie gewonnen en afvalwater geïnjecteerd mag worden, ontvangt onze regio bruto 1 euro per vat. Dorpsbelangen wil niet wensdenkend in tijd en bedragen voor de (toekomst)muziek uitlopen, maar dit biedt onmiskenbaar potentiële kansen. De bekendmakingsbrief riep bij politiek en inwoners echter vooral eerst vragen op, vanwege zowel nieuwe als aanhoudende onduidelijkheden, onzekerheden en zorgen.
Duidelijk schreef staatssecretaris Vijlbrief inleidend wel over de Ontzorgtafel-afspraken: “Het toezeggingen-document is géén bij de rechter afdwingbare overeenkomst”. Dit wellicht ook niet verwachtend stelde in de dorpsenquête al 72-85% van de deelnemers het eens te zijn met “een 0-meting of compensatie voor waardedaling van woningen, een schade-garantiefonds en omgekeerde bewijslast.” Pleidooien hiervoor nemen toe, nu dit alles achterwege blijft maar de vergunning dichterbij komt. Evenals kritiek op de voorwaarden en besluitgrondslagen voor schade-uitkering.
Het vanzelfsprekende “veilig en verantwoord” heeft onvoldoende waarde, als niet vergoede schade hulpeloosheid of ongelijkheid creëert. Wellicht maakt NAM’s recent voorgenomen extra gaswinning in onze omgeving verschil. Temeer daar dit Gemeenten en Provincie overviel én hoe elders in onze provincie(hoofdstad) de politiek opkomt door ook daar omgekeerde bewijslast voor burgers te willen.
Dan de ‘miljoenenbijdrage’. Deze zit aan de onderkant van wat is besproken en geadviseerd, meldden Provincie en Gemeenten. Een directe structureel begrote bijdrage van het Rijk, aanvullend op de euro per vat, ontbreekt tegen de gewekte verwachtingen in. Dit beperkt Schoonebeek in het maken en uitvoeren van plannen. Dat hiernaast “vertraging in de bijdrage kan worden verrekend” ongeacht oorzaak heeft niet alleen financieel betekenis. Acties van inwoners vanwege zorgen die kunnen leiden tot vertraging van oliewinning en dus vertraging in inkomsten zullen voor- en tegenstanders moeilijk verzoenen.
Inspanningen voor meer financiële mogelijkheden, zekerheid en duidelijkheid worden gedaan. Wanneer en hoeveel geld na afdrachten en projectkosten écht netto te besteden is moet blijken. Maar hoe en waaraan bijdragen worden besteed mag alleen door inwoners democratisch worden bepaald, via een zo representatief mogelijke bijdragentafel en gelijke kansen voor iedereen in (latere) werkgroepen of commissies. Wat Dorpsbelangen betreft blijft het zaak vooral zorgvuldig te blijven, niets te overhaasten aan de bijdragentafel en vooral met elkaar in gesprek te blijven.
Gerlof Engberts
Bestuurslid Dorpsbelangen
