Onkijken naar elkaar: Gevangenzorg in Nederland

Terwijl wij buiten heerlijk van de zon genieten, vertelt Willem van Engelenhoven mij over mensen die soms in jaren de zon niet zien opkomen en ondergaan.  Die weinig merken van de seizoenen. Zij zijn namelijk gevangenen. Willem werkt als vrijwilliger voor Gevangenenzorg Nederland en wil graag meer bekendheid geven aan dit werk. Vandaar dit interview.

Doel
Gevangenenzorg Nederland is in 1995 opgericht vanuit het christelijke gedachtegoed. Willem: “Bij gevangenenzorg is men van mening dat de rechter de dader heeft veroordeeld, maar dat is niet genoeg. Gerechtigheid vraagt ook om barmhartigheid. Dat is wat God ons leert en wat Jezus bracht en deed. Daarom reiken wij de (ex-)gevangenen, tbs-patiënten en hun familie de helpende hand om samen te werken aan herstel. Er wordt gewerkt met bijna zevenhonderd vrijwilligers, die een christelijke achtergrond hebben. Zij bezoeken (ex-)gevangenen en tbs-patiënten, ongeacht hun afkomst of geloof,  in de vaste overtuiging dat elk mens een tweede kans verdient.  Gevangenenzorg Nederland heeft geen banden met politie of justitie en opereert dus neutraal. De gedetineerden kunnen zelf om bezoek van een vrijwilliger vragen. Er is niet alleen aandacht voor de gevangenen, maar ook voor de terugkeer in de maatschappij en voor de achterblijvers. Persoonlijke aandacht en verantwoordelijkheid staan centraal.”

Cursussen
Willem vervolgt: “Om terugval te voorkomen is het belangrijk dat een gevangene zich ervan bewust is wat de gevolgen zijn van een delict, voor slachtoffers en andere betrokkenen. Het is van belang dat een gevangene inziet dat hij verantwoordelijk is voor zijn eigen daden. Dit gedachteproces probeert men op gang te brengen via cursussen.  Deze cursussen worden in groepsverband of een-op-een gegeven door goed getrainde vrijwilligers en maatschappelijk werkers, verspreid over meerdere weken. Er wordt gesproken over criminaliteit in relatie tot schuld, slachtoffers en de samenleving. Criminaliteit maakt veel kapot, waaronder relaties en vertrouwen in de ander. Tijdens de cursus bespreken we wat nodig is om een dergelijke situatie te herstellen. Ook komen slachtoffers vertellen welke impact het delict op hun leven heeft. Dat maakt over het algemeen veel indruk.

Willem van Engelenhoven (Foto: Bertha Hooijveld)

Soms schrijft de gevangene een brief aan het slachtoffer of gaat een gesprek aan, dat werkt vaak erg helend voor beide partijen.”

Verder is er nog een cursus Oriëntatie Arbeidsmarkt. “Samen met de gevangene onderzoeken we de mogelijkheden voor werk na terugkeer  in de maatschappij. “Gevangenenzorg beschikt over een netwerk van bedrijven die ex-gevangenen in dienst nemen en kan voor bemiddeling zorgen,” aldus Willem.

Zorg voor de achterblijvers
De achterblijvers worden niet vergeten. Ook zij zijn slachtoffer. Via telefoon, mail of chat kunnen achterblijvers in contact komen met Gevangenenzorg Nederland. Er kan ook persoonlijk bezoek aangevraagd worden. Dit biedt een steun in de rug. Mensen kunnen hun verhaal kwijt, zonder dat er geoordeeld wordt. Soms is er behoefte aan lotgenotencontact of zoeken mensen hulp om met een gedetineerd familielid in gesprek te gaan.  Vrijwilligershulp en professionele hulp bieden uitkomst en vullen elkaar aan. Zonodig wordt verwezen naar deskundige hulp buiten de organisatie.

Wanneer een kind van een gedetineerde tijdens de detentieperiode jarig is, zorgt dat voor veel gemis en verdriet. De gedetineerde kan bij Gevangenenzorg een cadeautje aanvragen, dat dan door een vrijwilliger bezorgd wordt. Dit vormt ook een deel van het werk van Willem van Engelenhoven en hij ervaart het als heel fijn. 

Breed inzetbaar
Willem is breed inzetbaar bij Gevangenenzorg.  Hij bezoekt onder andere gevangenen, bezorgt cadeautjes en geeft cursussen. Werk dat hem past en waar hij blij van wordt. En zeg nou zelf…van blije mensen zijn er nooit genoeg!