Aj naor mien eigen collectie boeken kiekt, dan wordt geliek dudelijk da’k een starke veurkeur heb veur thrillers. En meesttieds lees ik ze dan in het Engels, umdat ik vin dat ze in de oorspronkelijke taol beter uut de varf komt. Maor ik heb ok hiel wat Scandinavische thrillers in de kast staon en daor bin ik eigenlijk nog nét wat wiezer met.
Die Scandinavische thrillers kent namelijk gien overzichtelijk rijgie met verdachten, zoas Amerikaanse schrievers dat vaak doet, maor hoe meer aj leest, hoe ingewikkelder het wordt. De scènes bint op zien zachtst gezegd vaak heftig, de moorden gruwelijk en ie valt van de iene verrassende wending in de aander. Dizze boeken lees ik dan wal in het Nederlaands. Al hef het Nedersaksisch wal invloed had op de Scandinavische taolen: een hiel boek in het Zweeds of Noors lezen, is veur mij een brug te wied.
De hoofdrolspeuler in zu’n Scandivaische thriller is eerder een anti-held, as een held. Hie hef altied zo zien eigen alledaagse problemen. Schrievers van dizze boeken bint dan ok geweldig in het uutwarken van karakters.
Drèents schriever Anne Doornbos (Erica, 1948) kwam in 2018 met zien eerste Drèentstaolige thriller De Paddenvanger, waormet e de Streektaolpries van het Dagblad van het Noorden wun. In 2021 volgd deur De man die Russisch preut. Het eerste diel speult zich of in de umgeving van Raol en in het tweide diel gungen we met heufdinspecteur Freek Rossing hen Gies.
Het wark van Doornbos kenmarkt zuch deur de drei dingen die aw ok in Scandinavische thrillers tegenkomt: misdaod, maatschappij en mèensen. En dat alles tegen een herkenbaore achtergrond. Doornbos beschref de umgeving waor het zuch ofspeult altied tot in detail, zodaw as lezers ok precies weet waor het is. Dat is dèenk ik ok het mooie an zien thrillers: wij herkent allemaol waor het verhaol zuch ofspeult, umdat het zowat in oeze eigen achtertuun is.
Veul Drèentser as het daarde diel giet het dèenk ik niet worden: der wordt een levenloos lichaam vunden under de dikke vlinten van hunebed D26 bij Drouwen:
‘Jan, zuw die stien derof tillen laoten?’
Jan van der Tuuk kek asof de gasopslag bij Nörg veur zien ogen in de grond zakt.
‘Die stien derof? Mien ie dat?’
‘Dat mien ik. We tilt die stien derof, dan kuw der goed bij en heb ie de ruumte om het wark goed te doen.’
‘Freek Rossing, in Drenthe lek mij dat zo ongeveer het allerstomste wat aj bedèenken kunt. Ie komt an het heilige der heiligen veur Drenten. Een hunebed uut mekaar halen? Ie kunt net zo goed veurstellen de TT in het vervolg vlak veur Paosen te holden. Ze sluut joe metien op in Zuudlaoren.’
‘We haalt der een archeoloog van de provincie bij en as het neudig is die baos van het hunebedcentrum hier in Börger. We tilt die stien op, laot hum hangen en aj klaor bent laow hum weer zakken. Is al ies eerder daon, stiet op dat bord. Gebeurt niks met.’
Inspecteur Freek Rossing stiet veur ien van de grootste uutdagingen uut zien carrière. En over twei dagen möt e met zien femilie op vekaansie! Hoe het oflöp kuj lezen in Grafgift, dat vanof nou in de boekhandels en via oeze website te koop is.
Scandinavische thrillerschrievers hebt trouwens vaak ien golden regel: tien — en nooit meer as tien — boeken. Laow hopen dat Doornbos hum ok holdt an dit principe, want dan biw nog lang niet klaor met inspecteur Rossing!